روغن موتور مانند خون در موتور خودرو جریان دارد و بسیار با اهمیت است. موتور برای روانکاری اجزای متحرک خود و حفظ عملکرد روان آنها به روغن نیاز دارد. در واقع، انواع موتورها برای عملکرد مناسب به روغن نیاز دارند. فرقی نمی کند که از موتور سیکلت، ژنراتور یا حتی ماشین چمن زنی استفاده می کنید. اگر موتور دارد، باید با روغن، روغن کاری شود.
یک موتور پر از قطعاتی است که دائماً در حال حرکت و برخورد با یکدیگر هستند. این تماس مداوم باعث تولید گرما می شود. برای جذب گرما و جلوگیری از گرمای بیش از حد، نیاز به روغن دارید تا میان این قسمت های متحرک جریان یابد.
روغن عملکردهای مختلفی دارد، مانند محافظت، تمیز کردن و خنک کردن موتور. اکثر خودروسازان پس از استفاده از ماشین برای تعداد کیلومتر معینی، تعویض روغن را توصیه می کنند. بسیاری از ما با همین قانون بزرگ شده ایم: تعویض روغن هر 5000 کیلومتر. شاید برندها و کیفیت روغن ها تغییر پیدا کرده است، اما قانون تعویض روغن همچنان پابرجاست.
چرا باید روغن خودرو را عوض کرد؟
همانطور که میدانید، روغن کمک زیادی به روان نگه داشتن خودرو میکند. مهمتر از همه، موتور ماشین را روغن کاری می کند و گرما را از آن دور می کند. همانطور که روغن در موتور حرکت می کند، به طور مداوم اجزای بیشمار موتور را روغن کاری می کند که با هم کار می کنند تا خودرو بهترین عملکرد را داشته باشد.
همانطور که روغن در سراسر موتور و قطعات آن حرکت می کند، به طور همزمان خاک و تکه های کوچک مختلف زباله را جمع می کند. در حالی که این کار موتور را عاری از چنین ذراتی نگه میدارد، اما خود روغن آنقدر کثیف میشود که در طول زمان کارایی لازم را ندارد. اینجاست که تعویض روغن وارد عمل می شود و به شما کمک می کند تا عملکرد مناسب خودرو و اجزای آن حفظ شود.
دلایل تعویض روغن موتور در ویدیو زیر توضیح داده شده است.
وقتی روغن را عوض نکنید چه اتفاقی می افتد؟
زمانی که روغن خودرو خود را به موقع تعویض نکنید باعث مشکلات زیادی در خودرو می شود. در ادامه مشکلات عدم تعویض روغن موتور در زمان مناسب را بررسی خواهیم کرد.
سایش اجزا
یک موتور از بسیاری از قطعات متحرک مانند پیستون و سوپاپ تشکیل شده است. خواص روان کنندگی روغن موتور با کاهش اصطکاک به محافظت از این قطعات کمک می کند. پس از فاصله زمانی توصیه شده تعویض روغن، روغن موتور خراب می شود و نمی تواند قطعات را به طور کامل از اصطکاک محافظت کند که منجر به سایش و آسیب می شود.
فرسودگی و پارگی اجزای موتور
همانطور که قبلا ذکر شد روغن، قطعات موتور ماشین از جمله سوپاپ ها، پیستون ها و یاتاقان های میل لنگ را روان می کند. سطح بین تمام این قسمت ها را روغن کاری می کند و به موتور اجازه می دهد یکپارچه کار کند.
اگر از برنامه های توصیه شده تعویض روغن پیروی نکنید، روغن دیگر قادر نخواهد بود آلودگی ها را جذب کند و کارایی آن کاهش می یابد. در این صورت اجزای موتور در معرض اصطکاک زیاد هستند که به طور خودکار منجر به آسیبهای سنگین و سایش قطعات میشود. در صورتیکه تعویض روغن را به تعویض بیاندازید، با تعمیرات مکرر موتور و اجزای آن مواجه خواهید شد.
گرفتگی به دلیل تجمع کثیفی
روغن موتور علاوه بر روانکاری و خنک کردن، داخل موتور را نیز تمیز می کند. ذرات کوچک و زباله ها را از بین می برد. با گذشت زمان، این کثیفی می تواند ایجاد شود که می تواند منجر به مسدود شدن کانال های روغن شود که می تواند به طور قابل توجهی طول عمر موتور را کاهش دهد.
این تجمع کثیفی همچنین باعث می شود موتور سخت تر کار کند که منجر به از دست دادن قدرت می شود. هنگامی که روغن برای مدت طولانی تعویض نشده باشد، شروع به ژل شدن یا جامد شدن در موتور می کند و در نهایت به لجن تبدیل می شود. هنگامی که این اتفاق می افتد، روغن نمی تواند به تمام قسمت های موتور برسد و منجر به قحطی روغن در میل لنگ، بلبرینگ، میل بادامک و سایر اجزای موتور می شود. این می تواند منجر به آسیب جدی به موتور شود تا جایی که نیاز به تعویض داشته باشد.
داغ شدن بیش از حد موتور
بسیاری بر این باورند که سیستم خنک کننده به تنهایی برای خنک کردن موتور کافی نیست. بله قطعا سیستم خنک کننده به تنهایی نمی تواند تمامی گرمای موتور را جذب کند. روغن موتور نیز نقش اساسی در این امر ایفا می کند زیرا می تواند به مکان هایی برسد که مایع خنک کننده به آن نمی رسد.
با بالا رفتن سن روغن موتور، به دلیل قرار گرفتن در معرض دمای بالا شکسته و غلیظ تر می شود. این تجزیه حرارتی روغن از جذب گرما جلوگیری می کند، که می تواند باعث گرم شدن بیش از حد موتور، انفجار واشرها و فرسودگی و تاب برداشتن قطعات شود.
افزایش مصرف سوخت
زمانیکه روغن موتور کهنه شده غلیظ می شود و به لجن تبدیل می شود، موتور باید سخت تر کار کند. این بدان معناست که برای همان مقدار قدرت به سوخت بیشتری نیاز دارید. این افزایش مصرف سوخت می تواند بین 1 تا 2 درصد تفاوت ایجاد کند. علاوه بر این، ممکن است با سوختن روغن موتور فرسوده، دود سمی را وارد محیط کند.
باطل شدن گارانتی
اگر به تعمیر و نگهداری توصیه شده خودرو پایبند باشید، سازنده خودرو شما گارانتی را تضمین می کند. در صورت عدم سرویس دهی مطابق با دستورالعمل ها، گارانتی باطل می شود. در صورت آسیب دیدن موتور، این امر می تواند منجر به هزینه های بالایی شود که توسط سازنده پرداخت نخواهد شد.
عدم انجام سرویس خودرو بر اساس مشخصات و توصیه های کارخانه ممکن است گارانتی آن را باطل کند. این مشخصات از پیش تعیین شده شامل تغییرات برنامه ریزی شده روغن نیز می شود، و اگر نمی دانید که چند بار روغن خودروی خود را تعویض کنید، می توانید دفترچه مالک خودرو را مطالعه کنید.
روغن خودرو را هر چند وقت یک بار باید تعویض کرد؟
فاصله تعویض روغن در درجه اول به سن خودرو، شرایط رانندگی و نوع روغن بستگی دارد. در حالی که در حالت استاندارد هر 5000 کیلومتر یا هر 3ماه لازم است که روغن تعویض شود، در صورت استفاده از روغن های جدید، این عدد تا 20000 کیلومتر هم می رسد.
علائمی که نشان می دهد روغن باید تعویض شود
روغنی که در شرایط خوبی باشد وظیفه خود را به خوبی انجام می دهد. روغن فرسوده و فدیمی نمیتواند عملکرد مناسبی داشته باشد و نیاز به تعویض دارد. خوشبختانه، علائم تعویض روغن دیرهنگام به راحتی قابل تشخیص است.
علائم و نشانههای بسیار زیادی وجود دارد که نشان میدهد که خودروی شما به تعویض روغن و احتمالاً تنظیم نیاز دارد.
روغن تیره یا کثیف
اگر تا به حال روغن موتور تمیز و جدید ندیده اید، به نوعی رنگ کهربایی روشنی دارد. اما وقتی روغن در اثر تجمع ذرات باقیمانده در موتور کهنه و کثیف می شود، به رنگ بسیار تیره و تقریبا سیاه تبدیل می شود.
وضعیت روغن موتور را باید به طور مرتب چک کنید. به سادگی میله روغن را بردارید و به رنگ روغن روی آن نگاه کنید. انتهای میله را روی دستمال کاغذی پاک کنید تا نتیجه دقیق تری به دست آورید. اگر رنگ روغن قهوه ای تیره یا مشکی است، باید روغن خود را تعویض کنید.
شنیدن صدای ضربه یا تیک از موتور
روغن موتور بعد از مدتی کهنه و فرسوده می شود. به همین دلیل است که سازندگان خودرو توصیه می کنند روغن خود را هر 5000 کیلومتر تعویض کنید. هرچه روغن قدیمی تر شود کثیفتر و غلیظتر میشود.
غایظ شدن، روغن کاری موثر اجزای موتور را برای روغن سخت تر می کند. در نتیجه، قطعات در تماس با یکدیگر قرار گرفته و صدا تولید می کنند.
بوی روغن سوخته
اگر در فضای داخلی خودرو بوی روغن سوخته استشمام می کنید، پس قطعا روغن موتور خودرو دچار مشکل شده است. استشمام بوی سوخته روغن معمولاً به این معنی است که روغن در جایی نشت می کند و باعث می شود روغن روی قطعات داغ موتور چکه کند.
همچنین به این معنی است که احتمالاً مقدار روغن موتور شما کم است و باعث گرم شدن بیش از حد موتور می شود.
دود اگزوز
دیدن دود اگزوز در آب و هوای سرد کاملا عادی است. با این حال، اگر دود آبی یا خاکستری از اگزوز خارج می شود، احتمالاً به دلیل نشت روغن است. احتمالا در این حالت بوی روغن سوخته هم به مشام می رسد و دود خارج شده از اگزوز حاصل نبودن روغن کافی در موتور برای روغن کاری قطعات آن به دلیل نشتی است.
مصرف سوخت بالا
اگر متوجه شدید مسافت پیموده شده بنزین خودروتان مانند گذشته نیست، احتمالا باید به فکر تعویض روغن باشید. همانطور که می دانید روغن موتور کهنه شده و به تدریج غلیظ می شود و در صورت عدم تعویض در نهایت به ماده ای تقریبا لجن مانند تبدیل می شود. روغن غلیظ مقاومت بیشتری در برابر قطعات متحرک موتور ایجاد می کند که باعث می شود موتور سخت تر کار کند و سوخت بیشتری مصرف کند.
گرم شدن بیش از حد موتور
در صورتی که سطح روغن موتور پایین باشد یا روغن قدیمی باشد توانایی روانکاری قطعات را از دست می دهد، در نتیجه باعث افزایش دمای موتور و در نهایت گرم شدن بیش از حد آن می شود. تعویض روغن فرسوده با روغن تازه به احتمال زیاد مشکل را برطرف می کند.
سخت روشن شدن خودرو
اگر متوجه شدید که به طور مداوم در راه اندازی موتور خود با مشکل مواجه هستید، ممکن است لازم باشد اتصالات بالای باتری را از نظر خوردگی بررسی کنید و آنها را با یک برس سیمی تمیز کنید. حتی ممکن است لازم باشد باتری خودروتان را تعویض کنید.
اما اگر مشکل از باتری نیست، احتمالا روغن موتور قدیمی باعث گرفتی موتور و قطعات آن شده و لازم است تعویض شود.
در همین رابطه می توانید درباره علت سولفاته شدن سرباتری ماشین مطالعه نمایید.
روشن شدن چراغ روغن
اگر چراغ روغن موتور روشن شده، به هیچ وجه آن را نادیده نگیرید، زیرا معمولاً روشن شدن این چراغ بدین معنی است که فشار روغن داخل پیشرانه به قدری افت کرده که خودرو نمیتواند به درستی کار کند. این که بدانید در هنگام روشن شدن چراغ روغن چه کاری باید انجام دهید بسیار مهم است و اولین کار شما، باید تعویض سریع روغن موتور باشد.